Leve de videoles!

Wat was ik blij dat ik vanaf augustus weer mocht drumlessen in een echt lokaal in plaats van te moeten staren naar leerlingen op een scherm. Het weerzien met leerlingen was enorm gezellig. Maar al snel kwam de eerste verkoudheid. Er volgde een coronatest en tijdens het wachten op de uitslag moest ik net als in het voorjaar weer een middag lesgeven vanuit huis.

Ik deed mijn best om het thuis een beetje goed in te richten met mooi beeld en een goede microfoon. In al mijn naïviteit fietste ik zelfs even naar de Mediamarkt voor een nieuwe webcam, bereid om het 3-voudige neer te tellen van wat een webcam in februari kostte. Haha. What was I thinking. Er is al maanden niets meer te krijgen natuurlijk. Bij Coolblue was alleen de Logitech MeetUp Conference Cam nog op voorraad maar 4K bleek in dit geval zowel van toepassing op het beeld als op de prijs. Laat maar zitten dan. Het beeld van een ingebouwde webcam is ook best acceptabel.

Complimenten voor het stucwerk!

Ook al heb je als docent wél die dure setup. Aan de andere kant van de lijn heb je overwegend te maken met kinderen die zichzelf filmen met het oude mobieltje van pa of ma. Dat staat ergens in de hoek van de kamer tegen een kozijn. Je ziet alleen een hoofd, geen drumstel. Of je ziet alleen voeten. Vervolgens valt de telefoon bij de eerste slag op zijn rug. Na een middag videoles geven heb ik alle plafonds van Dronten kunnen bestuderen. “Mooi gespeeld Willem! En complimenten voor het stucwerk!” Gelukkig is het beeld niet het belangrijkste. Bij muziekles gaat het in beginsel natuurlijk om het geluid dat iemand produceert. Ook dat is feest. Bij de tweede slag slaat de microfoon dicht zodat je de leerling niet meer kunt horen praten. Ook is het verschil tussen de afzonderlijke trommels vanwege de beroerde kwaliteit van sommige ingebouwde microfoontjes. lang niet altijd hoorbaar.

Qua lesopbouw verandert er ook het een en ander. Een flink aantal werkvormen kun je doorstrepen. Samenspelen? Lukt niet. Nog even wachten op 5- of 6G. Meespelen met een opname? Gaat ook niet door omdat de meeste drumleerlingen geen geluidsinstallatie hebben die hard genoeg kan. De leerling hoort het liedje wel op zijn eigen koptelefoon, maar voor de kijkers thuis ontbreekt de muzikale context. Wat volgt is een noodgedwongen overhoring van geoefende ritmes. Omdat er weinig dynamiek of klankkleur is om over te praten, ga je het vooral hebben over goed en fout. Precies wat ik in de laatste jaren probeerde te vermijden. De door mij zo gewaardeerde duoles (want: meer lestijd, samenspel en brutalere leerlingen) verandert in een gecombineerde individuele les waar de leerling die niet speelt de helft van de tijd zit te wachten. Zo maak je geen gebruik van de voordelen van een groepsles.

Er zijn toch ook voordelen?

Je merkt, mopperen gaat me veel te goed af. Natuurlijk heb ik voordelen ervaren.

  • Omdat ik on-line niets met de leerling meespeel, luister ik veel aandachtiger naar wat de leerling speelt. Dat zou ik in een normale les ook wat meer moeten doen denk ik bij mezelf. Minder zelf spelen, beter luisteren.
  • Je kunt zien hoe leerlingen er thuis bij zitten en dat is zo af en toe best verhelderend. Staat het drumstel op zolder of in een koude garage? Geen wonder dat de leerling in dat geval in de winter wat minder oefent. Ook kun je horen hoe het instrument is gestemd en zien hoe het is opgesteld. Verklaart een verkeerde opstelling misschien een technisch probleem waar de leerling in de les mee worstelt?
  • En ja, ook de techniek heeft een paar voordelen. Je kunt je scherm delen en notenvoorbeelden lekker groot in beeld brengen. Zo heb je eindelijk je digi-bord waar je op de muziekschool, al een tijdje om zeurt. Je kunt op de camera als docent ook lekker groot in beeld brengen hoe de stok nu precies beweegt tussen je vingers
  • Het meest ingrijpende: zo ongeveer de hele didactiek verandert. In mijn geval betekent het minder voorspelen en meer uitleggen. Ook het ‘pingpongen’ (docent en leerling spelen om beurten een fragmentje totdat de leerling het hele ritme onder de knie heeft, zeg maar uitleggen zonder te praten) vervalt omdat de vertraging je in de weg zit. Je kunt minder goed zien of wat jij zegt begrepen wordt en zult veel duidelijker moeten uitleggen. Videoles geven is een mooie kans om aan je vaardigheden op dat gebied te werken.
  • Wanneer je een live videoles combineert met het gedurende de week heen en weer appen van opnames die de leerling thuis maakt en commentaar van de docent daarop, dan is er volgens mij ook sprake van winst. Het is een mooie manier om de leerling meer te betrekken bij zijn eigen vorderingen.

Conclusie

Er zijn natuurlijk docenten die het technisch veel beter voor elkaar hebben dan ik (Jesse Vroom bijvoorbeeld). En gelukkig zijn veel leerlingen wél best goed te horen en te zien. Het geschetste beeld is zoals het mij betaamt wat overtrokken. Daarbij komen de beschreven problemen deels voort uit het wat lawaaiige karakter van het door mij zo geliefde instrument. Voor een fluitist is het verhaal alleen al om die reden weer heel anders. Laten we daarom maar concluderen dat video drumles het best beschikbare plan B is wanneer een echte les niet door kan gaan.

Tenslotte: je kunt bakkeleien over de voor- en nadelen van lesgeven op afstand. Maar net als de belastingaangifte is de videoles er gewoon en hij zal voorlopig niet verdwijnen. Je kunt er dus maar beter het beste van maken. Niets kan tippen aan samen muziek maken in dezelfde ruimte. Maar gelukkig zal ook dat voorlopig niet verdwijnen.